Ploegenarbeid: de regering heeft beslist

Waarom is deze regeling relevant voor de bedrijven?

“Bedrijven waar onder bepaalde voorwaarden ploegenarbeid wordt verricht, genieten vandaag een fiscale vrijstelling van 22,8% van de belastbare brutobezoldiging van de betrokken werknemers, ploegenpremies inbegrepen. In totaal telt de Staat bijna 200.000 begunstigden, goed voor 1,9 miljoen euro uit de federale begroting. Dat is een niet te verwaarlozen bedrag in een land als België, waar de loonkosten hoog zijn.”

Aan welke voorwaarden moeten bedrijven voldoen voor deze vrijstelling?

“De wet bepaalt dat het werk moet worden uitgevoerd door minstens twee opeenvolgende ploegen van minstens twee werknemers, zonder dat de overlapping meer dan een kwart van hun dagtaak bedraagt. De ploegen moeten hetzelfde werk doen, zowel qua inhoud als qua omvang. Bovendien moet een ploegenpremie worden toegekend die het bruto-uurloon met minstens 2% verhoogt.”

Voorwerp van controverse?

“ Het begrip ‘hetzelfde qua omvang’ is al sinds de invoering van de regeling een discussiepunt. Komen sectoren met piekuren in aanmerking voor de vrijstelling? Wat gebeurt er wanneer een machine defect is of net andersom, wanneer een bedrijf een grote bestelling krijgt die zeer snel moet worden geleverd? Er bestaat geen consensus onder de fiscale inspecteurs. Bedrijven raadpleegden dan ook regelmatig de rechtspraak. In twee verslagen van het Rekenhof – het eerste van 2019 en het tweede van 2023 – werd het gebrek aan duidelijkheid in de wetgeving aangekaart.

Door die onduidelijkheid gingen veel werkgevers de vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing voor ploegenarbeid toepassen, ook al werd de ‘omvang’ van hun ploegen niet gerespecteerd. Die bedrijven lopen nu een groot risico wanneer ze een fiscale controle krijgen. De inspecteur heeft namelijk niet alleen het recht om de volledige terugbetaling van de vrijstelling te eisen, maar ook om een zware boete op te leggen. Deze situatie is bovendien niet eerlijk ten aanzien van de bedrijven: tussen bedrijven die zeer voorzichtig zijn en andere die tussen de mazen van het net glippen.

Door die heuse controverse nam het Grondwettelijk Hof op 8 februari 2024 een beslissing over het begrip ‘omvang’. Het arrest nr. 21/2024 bepaalt dat het niet ongrondwettelijk is om eenzelfde omvang te eisen om de vrijstelling toe te passen. Ploegen waarvan de omvang varieert naargelang het tijdstip of de dag komen bijgevolg niet in aanmerking voor de vrijstelling.

Naar aanleiding van de vele klachten van begunstigden die deze voorwaarde over de omvang niet exact konden naleven door de beperkingen van hun productie of organisatie, bereikte minister van Financiën Vincent Van Peteghem op 20 maart 2024 een akkoord om zo de rust te doen wederkeren.”

Bis-variant brengt rust

“Het wetsontwerp van 22 maart houdende diverse bepalingen biedt gelukkig een nieuw perspectief. Het reikt een innovatieve oplossing aan waardoor bedrijven kunnen kiezen of ze gebruik willen maken van de klassieke vrijstelling of volgens een percentage dat evenredig is met hun omvang, waarbij ze de voorwaarden en berekeningen van de bis-variant volgen. Die bis-variant werd op 29 mei 2024 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd.

Wanneer de bis-variant wordt toegepast, wordt het bedrag van de vrijstelling verminderd naarmate het verschil in omvang van het werk tussen de opeenvolgende ploegen groter wordt. Dit akkoord werkt met terugwerkende kracht tot 1 januari 2021 en blijft van toepassing tot 31 december 2026.”

Strikte opvolging van de ploegenarbeid is cruciaal

“De vrijstelling toepassen, blijft delicaat. Bij een fiscale controle moet de begunstigde van de vrijstelling de omvang van de ploegen dag per dag kunnen rechtvaardigen en een aantal bewijsstukken kunnen voorleggen.

Het gebeurt evenwel uiterst zelden dat de omvang vooraf op regelmatige basis wordt gecontroleerd, bijvoorbeeld door de werkgever en zijn hr-team of sociale secretariaten. Waarom? Omdat die controle een heuse karwei is!

Toch is die dagelijkse analyse noodzakelijk. Gebeurt ze niet? Dan krijgen de partijen bij het bezoek van een controleur de gigantische taak voorgeschoteld om alle gegevens bij elkaar te zoeken en te verantwoorden. Die inspecteur werd immers speciaal opgeleid om deze voorwaarden te verifiëren.

Dankzij een zorgvuldige en unieke aanpak zorgt Fiabilis ervoor dat de vrijstelling correct en optimaal wordt toegepast. Ons team analyseert de omvang dag per dag. Zo is de naleving van de wetgeving gegarandeerd en blijven we de wijzigingen in de regelgeving steeds een stap voor.

Met de komst van de bis-variant is het rechtvaardigen en berekenen van de vrijstelling een stuk eenvoudiger geworden en ligt het bedrag van de vrijstelling lager voor de bedrijven waarvan de omvang varieert. De omvang is daarentegen niet meer voor interpretatie vatbaar: hetzelfde principe geldt voor iedereen, de berekening is helder en de inspecteurs zijn het eens over wat ze mogen eisen. De werkgevers krijgen dus niet langer het voordeel van de twijfel. Voldoen ze aan de voorwaarden? Dan zijn ze zeker van het vrijstellingsbedrag. De bis-variant is rechtvaardiger en transparanter.”

Fiabilis begeleidt bedrijven zoals Fiege, Siemens, Manpower, Carrefour, Nestlé, Autogrill en Iscal bij de correcte en optimale toepassing van de vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing.